Gecikmiş Dil ve Konuşma Nedir?

Gecikmiş dil ve konuşma, çocuğun dil ve konuşma gelişimini beklenen hız ve düzeyde gerçekleştirememesi olarak tanımlanmaktadır. Bu gelişimsel sorun okul öncesi çocukların yaklaşık ‘unu etkilemektedir.

Çocuğumun Gecikmiş Dil ve Konuşması Olduğunu Nasıl Anlarım?

Her çocuk kendine özgü bir hızla gelişir. Ancak çocuğunuz yaşıtları ile karşılaştırıldığında fark edilir derecede az konuşuyorsa, sorunun gecikmiş dil ve konuşma sorunu olama ihtimali vardır.

Gecikmiş Dil ve Konuşma Sorununun Belirtileri

Çocuğunuz aşağıdaki başlıkları yapamıyorsa gecikmiş dil ve konuşması olabilir:

• 12-15 aylıkken net veya tam net olmayan bir şekilde basit sözcükleri söyleyemiyorsa (Örneğin; “baba”),
• 18 aylıkken basit sözcükleri anlamıyorsa (Örneğin; “Dur” veya “Hayır”),
• 3 yaşında kısa cümlelerle konuşuyorsa,
• 4-5 yaşlarında kısa bir hikaye anlatamıyorsa.

Gecikmiş Dil ve Konuşmanın Sebepleri Nelerdir?

Gecikmiş konuşmanın en bilinen senepleri;

• İşitme kaybı
• Yavaş gelişim
• Zihinsel Engel

Diğer sebepler ise şöyle sıralanabilir;

• Psiko-sosyal yetersizlik (Çocuk, yetişkinlerle yeterince konuşarak zaman geçirmediyse)
• İkiz olmak
• Otizm (Bir gelişimsel bozukluk)
• Selektif Mutizm (Çocuk basitçe konuşmak istemez)
• Serebral Palsi

İki-Dilin Konuşulduğu Bir Evde Büyümek Çocuğun Dil ve Konuşmasını Etkiler mi?

Beynin 2 dili işlemleyip kullanması oldukça zor bir iştir. Dolayısıyla çocuğun öğrendiği bir veya iki dili kullanmaya başlaması zaman alacaktır. İki-dilli bir çocuğun bir süreliğine tek dili kullanması çok nadir bir durum değildir.

Gecikmiş Dil ve Konuşma Nasıl Teşhis Edilir?

İlk olarak doktorunuz gecikmiş dil ve konuşmayı fark edecektir. Çocuğun konuşmasını dinleyip zihinsel gelişimini kontrol ettikten sonra, bir odyoloğa yönlendirerek işitme testi isteyebilir. Hiçbirinde sorun bulamazsa, sonunda bir dil ve konuşma terapistine yönlendirir. Dil ve konuşma terapisti (DKT) dil, konuşma ve iletişim konularında uzman bir kişidir. DKT, çocuğu değerlendirmeye alarak bir takım testler uygular ve sonunda gecikmiş dil ve konuşma tanısı koyabilir.

Gecikmiş Dil ve Konuşma Önlenebilir mi?

Gecikmiş Dil ve Konuşma sorununu, sebebin ne olduğuna bakarak önleyemeyebilirsiniz. Eğer çocuğun gecikmiş dil ve konuşması işitme kaybından kaynaklanıyorsa, işitme destekleri veya koklear implatlar çocuğun konuşmayı duymasına yardımcı olabilir. Çocuk, sesleri (konuşmayı) duymaya başladığında, dil ve konuşması da gelişmeye başlayacaktır.

Eğer çocuk dili duyuyor ve anlıyorsa, etrafında mümkün olduğunca çok konuşarak onu da konuşma konusunda cesaretlendirebilirsiniz. O an neler yaptığınızı anlatın, bulaşıkları yıkamaktan, çiçekleri sulamaya veya yemek servis etmeye kadar her şeyi anlatın. Eğer çocuğunuz konuşursa söylediklerini onaylayın ve her zaman cevap vermeye dikkat edin.

Gecikmiş Dil ve Konuşma Sorununun Tedavisi

Çocuğunuzun herhangi bir tedaviye ihtiyacı olmayabilir. Bazı çocukların konuşmaya başlaması uzun zaman alır. Çocuğunuza uygulanacak tedavi programı, gecikmiş konuşmanın sebebine bağlı olarak belirlenecektir. Doktorunuz size gecikmenin sebebini açıklayacak ve bu durumda neler yapılabileceği konusunda sizi bilgilendirecektir. Bir DKT, tedavi planı oluşturmakta en önemli kişidir.

Sorunun sebebine göre diğer uzmanlar ise odyolog, psikolog, ergoterapist veya çocuk gelişimi uzmanıdır. Eğer çocuğunuz bu uzmanlardan birine ihtiyaç duyuyorsa doktorunuz sizi yönlendirecektir.

Gecikmiş Dil ve Konuşma İle Yaşamak

Gecikmiş dil ve konuşma hem çocuk, hem de ebeveynler için hayal kırıcı olabilir. Duygu ve düşüncelerini ifade edemeyen çocuk aşırı tepkiler verebilir. Örneğin çabucak kızabilir, öfkelenebilir. Dikkatinizi çekmek için beklenmedik davranışlarda bulunabilir. Çocuğunuzun sizinle iletişime geçmek istediğini unutmayın. Çocuğunuzun davranış ve tepkilerini okuyun ve mümkün olduğunca çocuğunuzla konuşun. Çocuğunuzu konuşmaşı için cesaretlendirin. Konuşmaya çalıştığında ise çabasını ödüllendirin.